Feodalite, Kavimler Göçü sonrasında Orta Çağ Avrupası’nda yaygınlaşan, toprak sistemine dayalı, çok unsurlu bir sistemdir. Yapılama, toprakları idare etme hakkında bulunan derebeyler diğer adlarıyla senyörler ve bu derebeylerine bağlı kölelerden oluşmaktadır.
Feodalite rejiminde asıl üretim kapalı tarıma dayalıydı. Güçlü surlarla çevrelenmiş, kendi gereksinimleri için tarım yapan ve ticari kaygı taşımayan bu şatolarda derebeyler, adeta kendi krallıklarını kurmuş yeri geldiğinde krallar kadar güçlü konuma gelmişlerdir. Güçlü sur kavramını çıkarırsak tarihimizdeki beylikler de feodal yapılanmaya benzemektedir.
Kavimler göçü sonrası Avrupa’nın tüm siyasi ve etnik yapısı değişmiş, Roma İmparatorluğu 2’ye ayrılmış, bugünkü Avrupalı devletlerin temeli atılmıştı. Böylesine karışık bir zamanda güven içerisinde olmayan halk, kendisini derebeylere hizmete adamış onların surlarla kaplı şatolarına gidip işçi olarak çalışmıştır. Feodalite sisteminde halk derebeyine karşı hizmetkar, derebeyi ise halkına karşı koruyucu olmuştur.
Feodalite Sistemindeki Yapılanma
Feodalitenin çekirdeğini manor oluştururdu. Surlarla kaplı büyük şehirlere manor denilirdi. Efendisine bağlı halk ise kendisini koruması karşılığında derebeyi için çalışır ve ona vergi öderdi. Böylelikle derebeyleri güçlendikçe güçlenir bir süre sonra kralları bile takmamaya başlarlardı. Kendilerine bağlı şövalye birlikleri ve büyük kaleleri sebebiyle krallar derebeylerinin şatolarını yıkamaz onları aşamazdı. Her derebeyinin şatosunda kendi kuralları kendi ilkeleri bulunmaktaydı. Halkın sığındığı insan halden anlayan insan da olabilir, acımasız biri de olabilirdi.
Orta Çağ Avrupa’sındaki feodalite rejiminde halk genel olarak şu şekilde yapılanmıştı: Derebeyi, rahipler (oratores), savaşçılar (belatores), köylüler (laboratores) ve zanaatkârlar. Fatih’in Orta Çağı kapanıp Yeni Çağı başlatana kadar bu düzen bu eşitsizlik bu şekilde devam etmiştir. Merkezi otoritenin olmaması sebebiyle oluşan siyasi bölünmüşlük devletleri güçsüz hale getirip parçalanmasına sebebiyet vermiştir.
Feodalite Nasıl Yıkıldı?
Derebeylerin Haçlı Seferlerinde ölmesi veya ordularını kaybetmesi
Coğrafi keşiflerden sonra tarımın önemini kaybetmesi ve ticaretin gelişim göstermesi
Ateşli silahların kullanılmaya başlanması
İstanbul’un fethinde büyük surların toplar tarafından yıkılmasının görülmesi
Avrupa’da düzenli ve modern orduların kurulması
Rönesans ve Reform hareketleri
Gibi nedenlerden dolayı feodalite zayıflamış ve yıkılmıştır. Krallıklar güç kazanmış, insanlar ticaret yaparak zenginleşmiş ve burjuvazi denilen yeni bir sınıf ortaya çıkmıştır.
